Pozostałe ryzyka uznane za nieistotne

Zarządzanie ryzykiem braku zgodności i ryzykiem postępowania

DefinicjaRyzyko braku zgodności to ryzyko poniesienia sankcji prawnych, powstania strat finansowych bądź utraty reputacji wskutek niezastosowania się Grupy Kapitałowej, pracowników Grupy Kapitałowej lub podmiotów działających w jego imieniu do przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Grupę Kapitałową standardów rynkowych.

Ryzyko postępowania to ryzyko powstania szkody po stronie: 1) klienta, 2) Grupy Kapitałowej, w tym także jego wiarygodności, 3) rynków finansowych, w zakresie ich wiarygodności, w wyniku niewłaściwego działania (także nieumyślnego) lub zaniechania Grupy Kapitałowej, jego pracowników lub podmiotów powiązanych w zakresie proponowania nabycia i świadczenia usług finansowych.  
Cel zarządzania

Celem zarządzania ryzykiem braku zgodności i ryzykiem postępowania jest:

  • utrwalanie wśród akcjonariuszy, klientów, pracowników Grupy Kapitałowej, partnerów biznesowych i innych uczestników rynku wizerunku Grupy Kapitałowej jako instytucji działającej zgodnie z przepisami prawa i przyjętymi standardami rynkowymi, godnej zaufania, rzetelnej i uczciwej, 
  • przeciwdziałanie występowaniu strat finansowych lub sankcji prawnych oraz przypadków utraty reputacji, które mogą być konsekwencją naruszenia przepisów prawa, przepisów wewnętrznych Grupy Kapitałowej oraz przyjętych przez Grupę Kapitałową standardów rynkowych, 
  • przeciwdziałanie występowaniu szkód po stronie klientów Grupy Kapitałowej, które mogą być konsekwencją niewłaściwego postępowania (także nieumyślnego) oraz zaniechania Grupy Kapitałowej, jego pracowników lub podmiotów powiązanych w zakresie proponowania nabycia i świadczenia usług finansowych.
Identyfikacja

Do identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności i ryzyka postępowania wykorzystuje się informacje o przypadkach braku zgodności i przyczynach ich wystąpienia, w tym informacje będące wynikiem przeprowadzenia audytu wewnętrznego, kontroli wewnętrznej oraz kontroli zewnętrznych.

Identyfikacja i ocena ryzyka braku zgodności i ryzyka postępowania opiera się przede wszystkim na:

  1. oszacowaniu dotkliwości ewentualnych przypadków braku zgodności, 
  2. wynikach samooceny ryzyka operacyjnego, 
  3. wynikach przeglądu i oceny adekwatności i efektywności mechanizmów kontrolnych, 
  4. informacji o nieprawidłowościach identyfikowanych w ramach kontroli wewnętrznej, 
  5. ocenie występowania dodatkowych czynników ryzyka braku zgodności z przepisami prawa.

Dokonując oceny określa się charakter i potencjalną skalę strat oraz wskazuje w jaki sposób można ograniczyć lub wyeliminować ryzyko braku zgodności. Ocena przeprowadzana jest w formie warsztatów.

Monitorowanie

Monitorowanie ryzyka braku zgodności i ryzyka postępowania dokonywane jest z wykorzystaniem informacji przekazywanych przez jednostki organizacyjne Banku i polega na:

  • analizie przypadków braku zgodności w Grupie Kapitałowej i w sektorze bankowym, przyczyn ich wystąpienia i wywołanych skutków, 
  • ocenie zmian kluczowych przepisów prawa wpływających na działalność Grupy Kapitałowej, 
  • ocenie działań podejmowanych przez Bank i spółki Grupy Kapitałowej w ramach zarządzania ryzykiem braku zgodności, 
  • ocenie efektywności i adekwatności funkcjonowania mechanizmów kontrolnych związanych z ograniczaniem ryzyka braku zgodności, 
  • analizie informacji o statusie prowadzonych w Grupie Kapitałowej najistotniejszych prac dostosowawczych do powszechnie obowiązujących przepisów prawa, standardów rynkowych przyjętych przez Grupę Kapitałową oraz wystąpień zewnętrznych organów nadzoru i kontroli, 
  • analizie informacji na temat zdarzeń operacyjnych, incydentów bezpieczeństwa, spraw spornych, w tym sądowych przeciwko Grupie Kapitałowej, reklamacji i nieprawidłowości powiązanych z ryzykiem postępowania.
RaportowanieRaportowanie ryzyka braku zgodności i ryzyka postępowania realizuje się w formie kwartalnych raportów zarządczych przeznaczonych dla Komitetu Ryzyka, Zarządu, Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej oraz informacji przekazywanych na potrzeby zewnętrznych organów nadzoru i kontroli.    
Działania zarządcze

Zarządzanie obejmuje w szczególności następujące zagadnienia:

  • zapobieganie angażowaniu Grupy Kapitałowej w działalność niezgodną z prawem, 
  • propagowanie standardów etycznych i monitorowania ich funkcjonowania, 
  • zarządzanie konfliktami interesów, zapobieganie sytuacjom, w których postępowanie pracowników Grupy Kapitałowej w sprawach służbowych sprawiałoby wrażenie interesowności, 
  • profesjonalne, rzetelne i przejrzyste formułowanie oferty produktowej oraz przekazów reklamowych i marketingowych, zapewnienie ochrony informacji, 
  • niezwłoczne, uczciwe i profesjonalne rozpatrywanie skarg, wniosków i reklamacji klientów 
  • zapobieganie sytuacjom, w których dochodziłoby do zaproponowania nabycia produktu nieodpowiadającego potrzebom klienta, 
  • określenie adekwatnego sposobu i formy proponowania nabycia do charakteru oferowanego produktu, 
  • monitorowania sprzedaży i rzetelnego wykonywania zawartych z klientami umów.

W ramach Grupy Kapitałowej przyjęta została zerowa tolerancja na ryzyko braku zgodności, co oznacza, iż Grupa Kapitałowa koncentruje swoje działania na wyeliminowaniu tego ryzyka.

Zarządzanie ryzykiem biznesowym (strategiczne)

DefinicjaRyzyko biznesowe (strategiczne) to ryzyko nieosiągnięcia założonych celów finansowych, w tym poniesienia strat, wynikające z niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym, podjęcia niekorzystnych decyzji, nieprawidłowego wprowadzenia podjętych decyzji lub braku podjęcia odpowiednich działań, które miałyby być odpowiedzią na zachodzące w otoczeniu biznesowym zmiany.
Cel zarządzaniaUtrzymywanie na akceptowalnym poziomie potencjalnych negatywnych konsekwencji finansowych wynikających z niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym, z podjęcia niekorzystnych decyzji, nieprawidłowego wprowadzenia podjętych decyzji lub braku podjęcia odpowiednich działań, które miałyby być odpowiedzią na zmiany zachodzące w otoczeniu biznesowym.
Identyfikacja i Pomiar ryzyka

Identyfikacja polega na rozpoznaniu i określeniu czynników zarówno aktualnych, jak potencjalnych, które wynikają z bieżącej i planowanej działalności Grupy Kapitałowej i które mogą znacznie wpływać na sytuację finansową Grupy Kapitałowej, powstanie lub zmianę wysokości przychodów i kosztów Grupy Kapitałowej. Identyfikacja ryzyka biznesowego odbywa się poprzez identyfikację i analizę czynników, które miały wpływ na znaczne odchylenia realizacji przychodów oraz kosztów od ich prognozowanych wartości.

Pomiar ryzyka biznesowego ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka biznesowego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka. Pomiar ryzyka biznesowego obejmuje: wyliczenie kapitału wewnętrznego, przeprowadzenie testów warunków skrajnych oraz odwrotnych testów warunków skrajnych.

KontrolaCelem kontroli ryzyka biznesowego jest dążenie do utrzymania poziomu ryzyka biznesowego na akceptowalnym poziomie. Obejmuje ustalanie i cykliczny przegląd mechanizmów kontroli ryzyka w postaci limitów tolerancji na ryzyko biznesowe, wraz z jego wartościami progowymi i krytycznymi, adekwatnymi do skali i złożoności działalności Grupy Kapitałowej.
Prognozowanie i monitorowanie

Celem prognozowania ryzyka biznesowego jest określenie przewidywanego scenariusza stopnia osiągnięcia przez Grupę Kapitałową planowanych wyników. Prognoza przygotowywana jest raz na kwartał w horyzoncie rocznym i obejmuje prognozę kapitału wewnętrznego. Raz na kwartał wykonywana jest weryfikacja prognozy ryzyka biznesowego (testowanie wsteczne).

Celem monitorowania ryzyka biznesowego jest diagnozowanie obszarów wymagających działań zarządczych. Monitorowanie ryzyka biznesowego obejmuje:

  • strategiczne limity tolerancji na ryzyko biznesowe, 
  • wyniki testów warunków skrajnych, 
  • wyniki odwrotnych testów warunków skrajnych, 
  • poziom kapitału wewnętrznego, 
  • odchylenia realizacji ryzyka biznesowego od prognozy, 
  • wyniki jakościowej oceny ryzyka biznesowego.
RaportowanieRaportowanie prowadzone jest w okresach kwartalnych. Odbiorcami raportów o poziomie ryzyka biznesowego są KZAP, KR, Zarząd, Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rada Nadzorcza.
Działania zarządcze

Działania zarządcze polegają w szczególności na:

  • weryfikacji i aktualizacji kwartalnych prognoz finansowych, z uwzględnieniem działań zmierzających do ograniczenia poziomu ryzyka biznesowego zgodniez limitami, 
  • monitorowaniu poziomu strategicznego limitu tolerancji na ryzyko biznesowe.

Zarządzanie ryzykiem utraty reputacji

DefinicjaRyzyko utraty reputacji to ryzyko pogorszenia reputacji wśród klientów, kontrahentów, inwestorów, organów nadzoru i kontroli oraz opinii publicznej, na skutek decyzji biznesowych, zdarzeń operacyjnych, przypadków braku zgodności lub innych zdarzeń.
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem utraty reputacji jest ochrona reputacji Grupy Kapitałowej poprzez przeciwdziałanie występowaniu strat reputacyjnych oraz ograniczanie negatywnego wpływu zdarzeń wizerunkowych na reputację Grupy Kapitałowej.
IdentyfikacjaIdentyfikacja ryzyka utraty reputacji obejmuje zjawiska obserwowane w procesach wewnętrznych Banku oraz w otoczeniu zewnętrznym, w szczególności: zdarzenia wizerunkowe, czynniki otoczenia biznesowego, tj. informacje ilościowe i jakościowe, obejmujące w szczególności dane opisujące Grupę Kapitałową oraz otoczenie zewnętrzne Grupy Kapitałowej, niosące wartość informacyjną o ryzyku utraty reputacji.
OcenaOcena ryzyka utraty reputacji polega na określeniu wpływu zdarzeń wizerunkowych na reputację Grupy Kapitałowej, w szczególności przez określenie liczby i dotkliwości strat reputacyjnych. Ocena straty reputacyjnej uwzględnia wydźwięk, wiarygodność lub opiniotwórczość oraz zasięg ujawnienia zdarzeń wizerunkowych opinii publicznej. 
MonitorowanieMonitorowanie ryzyka utraty reputacji polega na regularnej ocenie wartości miar ryzyka utraty reputacji, w stosunku do przyjętych wartości granicznych. Na podstawie wartości miar ryzyka utraty reputacji określony jest poziom ryzyka utraty reputacji.
raportowanie

Raportowanie informacji o ryzyku utraty reputacji dokonywane jest w formie:

  1. półrocznego raportu zarządczego, przeznaczonego dla Komitetu Ryzyka, Zarządu, Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej, 
  2. informacji przedkładanych doraźnie, które dotyczą bieżących zdarzeń o istotnym wpływie na reputację Grupy Kapitałowej, przeznaczonych dla dyrektora Pionu Prezesa Zarządu oraz Prezesa Zarządu, 
  3. informacji zamieszczonych w sprawozdaniach finansowych Banku i Grupy Kapitałowej oraz przekazywanych na żądanie zewnętrznych organów nadzoru i kontroli.
Działania zarządcze

Na podstawie określonego poziomu ryzyka utraty reputacji podejmowane są działania zarządcze, które mogą obejmować:

  1. analizę przyczyn wystąpienia danego poziomu ryzyka, 
  2. ocenę skutków zaistnienia takiego poziomu, 
  3. przygotowanie propozycji działań zarządczych mających na celu obniżenie poziomu ryzyka utraty reputacji lub uzasadnia się brak konieczności podjęcia tych działań, np. w przypadku wystąpienia incydentalnych zdarzeń o charakterze nadzwyczajnym.

Zarządzanie ryzykiem modeli

DefinicjaRyzyko modeli oznacza ryzyko poniesienia strat w wyniku podejmowania błędnych decyzji biznesowych na podstawie funkcjonujących modeli. W ramach Grupy Kapitałowej ryzyko modeli zarządzane jest zarówno na poziomie danego podmiotu Grupy Kapitałowej (właściciela modelu), jak i na poziomie Banku jako podmiotu dominującego Grupy Kapitałowej
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem modeli jest ograniczanie ryzyka poniesienia strat w wyniku podejmowania błędnych decyzji biznesowych na podstawie modeli funkcjonujących w Grupie Kapitałowej poprzez odpowiednio zdefiniowany i realizowany proces zarządzania modelami. Jednym z elementów procesu zarządzania modelami jest objęcie regularną, niezależną walidacją wszystkich modeli istotnych w Grupie Kapitałowej.
identyfikacja Pomiar i ocena ryzykaIdentyfikacja ryzyka modeli polega w szczególności na gromadzeniu informacji o wykorzystywanych, a także planowanych do wdrożenia modelach oraz cyklicznym określaniu istotności modeli. Ocena ryzyka modeli ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka modeli. Oceny dokonuje się na poziomie pojedynczego modelu, a także w ujęciu zagregowanym na poziomie poszczególnych podmiotów Grupy Kapitałowej.
kontrolaCelem kontroli ryzyka modeli jest utrzymanie zagregowanej oceny ryzyka modeli na akceptowanym przez Grupę Kapitałową poziomie. Kontrola ryzyka modeli polega na określeniu mechanizmów wykorzystywanych do diagnozowania poziomu ryzyka modeli oraz narzędzi ograniczania poziomu tego ryzyka. W ramach narzędzi wykorzystywanych do diagnozowania ryzyka modeli wyróżnia się w szczególności strategiczny limit tolerancji na ryzyko modeli oraz wartości progowe ryzyka modeli.
Monitorowanie

Cykliczne monitorowanie ryzyka modeli ma na celu diagnozowanie obszarów wymagających działań zarządczych i obejmuje w szczególności:

  • aktualizację poziomu ryzyka modeli, 
  • ocenę wykorzystania strategicznego limitu tolerancji na ryzyko modeli oraz wartości progowych ryzyka modeli, 
  • weryfikację statusu wykonania oraz ocenę skuteczności realizacji działań w ramach ograniczania ryzyka modeli.
raportowanieWyniki monitorowania ryzyka modeli są cyklicznie prezentowane w raportach skierowanych do KR, Zarządu, Rady Nadzorczej.
Działania zarządczeCelem podejmowania działań zarządczych jest kształtowanie procesu zarządzania ryzykiem modeli i poziomu tego ryzyka, w szczególności poprzez ustalanie akceptowalnych poziomów ryzyka oraz podejmowanie decyzji o zastosowaniu narzędzi wspierających zarządzania ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem zmian makroekonomicznych

DefinicjaRyzyko zmian makroekonomicznych to ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej w wyniku niekorzystnego wpływu zmiany warunków makroekonomicznych.
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem zmian makroekonomicznych jest identyfikacja czynników makroekonomicznych mających znaczący wpływ na działalność Grupy Kapitałowej oraz podejmowanie działań mających na celu ograniczenie niekorzystnego wpływu potencjalnych zmian sytuacji makroekonomicznej na sytuację finansową Grupy Kapitałowej.
identyfikacja, pomiar i ocena ryzyka

Identyfikacja ryzyka zmian makroekonomicznych polega na określeniu scenariuszy potencjalnych zmian makroekonomicznych oraz określeniu czynników ryzyka mających największy wpływ na sytuację finansową Grupy Kapitałowej. Ryzyko zmian makroekonomicznych powstaje w wyniku oddziaływania czynników zależnych (w szczególności struktura bilansu i plany reakcji przygotowywane na potrzeby scenariuszy stresowych) i niezależnych od działań Grupy Kapitałowej (czynniki makroekonomiczne). Bank identyfikuje czynniki wpływające na poziom ryzyka zmian makroekonomicznych w trakcie przeprowadzania kompleksowych testów warunków skrajnych.

Pomiar ryzyka zmian makroekonomicznych ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka zmian makroekonomicznych i obejmuje:

  • wyznaczenie wyniku finansowego wraz z jego składowymi oraz miar ryzyka w ramach kompleksowych testów warunków skrajnych, 
  • przeprowadzanie odwrotnych testów warunków skrajnych, 
  • wyliczanie kapitału wewnętrznego. 
Ocena poziomu ryzyka zmian makroekonomicznych dokonywana jest w cyklu rocznym, w oparciu o wyniki cyklicznych kompleksowych testów warunków skrajnych. Poziom ryzyka zmian makroekonomicznych określa się jako umiarkowany, podwyższony lub wysoki.
KontrolaCelem kontroli ryzyka zmian makroekonomicznych jest dążenie do ograniczenia niekorzystnego wpływu potencjalnych zmian sytuacji makroekonomicznej na sytuację finansową Grupy Kapitałowej.

Kontrola ryzyka zmian makroekonomicznych polega na określeniu dostosowanego do skali działalności Grupy Kapitałowej dopuszczalnego poziomu ryzyka zmian makroekonomicznych i jego wpływu na funkcjonowanie i sytuację finansową Grupy Kapitałowej. Dopuszczalny poziom ryzyka zmian makroekonomicznych oznacza sytuację, w której wyniki kompleksowych testów warunków skrajnych nie wskazują na konieczność podejmowania działań naprawczych, lub działania naprawcze, konieczne do podjęcia będą wystarczające do poprawy sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej.
Prognozowanie i MonitorowanieCelem prognozowania ryzyka zmian makroekonomicznych jest określenie przewidywanego wpływu materializacji w przyszłości negatywnego scenariusza na wyniki Banku, w tym na poziom kapitału. Prognoza obejmuje prognozę kapitału wewnętrznego i przygotowywana jest raz na kwartał w horyzoncie rocznym, w oparciu o wyniki kompleksowych testów warunków skrajnych.

Monitorowanie ryzyka zmian makroekonomicznych polega na analizie sytuacji makroekonomicznej, czynników makroekonomicznych, na które Grupa Kapitałowa jest wrażliwa, poziomu ryzyka zmian makroekonomicznych oraz wyników kompleksowych testów warunków skrajnych.  
raportowanieRaportowanie ryzyka zmian makroekonomicznych realizowane jest w cyklu kwartalnym. Odbiorcami raportów o poziomie ryzyka zmian makroekonomicznych są KZAP, KR, Zarząd, Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rada Nadzorcza.  
Działania zarządczeDziałania zarządcze polegają w szczególności na:

  • ustalaniu akceptowalnych poziomów ryzyka, 
  • podjęciu działań mających na celu obniżenie poziomu ryzyka w przypadku wystąpienia podwyższonego lub wysokiego poziomu ryzyka zmian makroekonomicznych.

Zarządzanie ryzykiem kapitałowym

DefinicjaRyzyko kapitałowe to ryzyko niezapewnienia odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych oraz braku możliwości osiągnięcia ich poziomu adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka prowadzonej działalności, niezbędnego do pokrycia nieoczekiwanych strat oraz spełniającego wymogi nadzorcze umożliwiające dalsze samodzielne funkcjonowanie Banku.
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem kapitałowym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, w odniesieniu do skali prowadzonej przez Grupę Kapitałową działalności oraz ekspozycji na ryzyko, z uwzględnieniem założeń polityki dywidendy Grupy Kapitałowej oraz zaleceń i rekomendacji nadzorczych w zakresie adekwatności kapitałowej.
identyfikacja i Pomiar ryzykaPoziom ryzyka kapitałowego dla Grupy Kapitałowej określany jest na podstawie wartości progowych i strategicznych limitów tolerancji m.in.: łącznego współczynnika kapitałowego oraz współczynnika kapitału podstawowego Tier 1. Poziom ryzyka kapitałowego określany jest następująco: poziom niski – gdy wszystkie miary adekwatności kapitałowej przekraczają wartości progowe, poziom podwyższony – gdy co najmniej jedna miara adekwatności jest niższa niż wartość progowa oraz żadna z miar adekwatności kapitałowej nie jest niższa niż strategiczny limit tolerancji, poziom wysoki – gdy co najmniej jedna miara adekwatności kapitałowej jest niższa niż strategiczny limit tolerancji.
MonitorowanieGrupa Kapitałowa regularnie monitoruje poziom miar adekwatności kapitałowej w celu określenia stopnia spełniania norm nadzorczych, wewnętrznych limitów strategicznych oraz identyfikacji przypadków wymagających uruchomienia kapitałowych działań awaryjnych. W przypadku zidentyfikowania wysokiego poziomu ryzyka kapitałowego Grupa Kapitałowa podejmuje działania w celu doprowadzenia miar adekwatności kapitałowej do poziomu niskiego z uwzględnieniem założeń polityki dywidendy oraz zaleceń i rekomendacji nadzorczych w zakresie adekwatności kapitałowej.  

Zarządzanie ryzykiem ubezpieczeniowym

DefinicjaRyzyko ubezpieczeniowe oznacza ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań ubezpieczeniowych w związku z niewłaściwymi założeniami dotyczącymi wyceny i tworzenia rezerw (w szczególności rezerw techniczno-ubezpieczeniowych).
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym jest realizacja celów funkcjonowania spółki przy jednoczesnym utrzymywaniu ekspozycji własnej na przedmiotowe ryzyko na akceptowalnym poziomie oraz zapewnieniu wypłacalności spółki.
identyfikacja Pomiar i ocena ryzykaEkspozycja na ryzyka ubezpieczeniowe w Grupie Kapitałowej dotyczące spółek ubezpieczeniowych jest monitorowana i kształtowana zgodnie z przyjętą strategią zarządzania ryzykiem.

W PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA (PKO Życie) rodzaj dominującego typu ryzyka ubezpieczeniowego zależy od typu produktu w portfelu spółki:

  • ubezpieczenia, w których świadczenie jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe i ubezpieczenia związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – głównie ryzyko rezygnacji z umów,
  • produkty ochronne,
  • ryzyko śmiertelności i szkodowości,
  • selekcja negatywna (ryzyko malejące),
  • dla wszystkich produktów – ryzyko związane ze zmiennością przyszłych kosztów jednostkowych (uzależnionych od wielkości portfela i łącznego poziomu kosztów spółki).

Spółka PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA (PKO TU), która rozpoczęła działalność operacyjną w 2016 roku jest narażona na następujące typy ryzyka ubezpieczeniowego:

  • ryzyko rezerw i składek,
  • ryzyko katastroficzne,
  • ryzyko rezygnacji z umów.

Rodzaj dominującego ryzyka zależy od typu produktu:
  • wieloletnie umowy ubezpieczenia utraty źródła dochodu – ryzyko składki i rezerw,
  • ubezpieczenie mienia – ryzyko katastroficzne (powódź).

PKO Życie oraz PKO TU w celu ograniczenia ekspozycji na ryzyka ubezpieczeniowe stosują między innymi:
  • reasekurację ryzyk (śmiertelności, zachorowalności), ubezpieczeniowych, w tym ryzyka katastroficznego,
  • okresy karencji,
  • wyłączenia,
  • działania retencyjne.

Reasekuracja bierna spółek ubezpieczeniowych realizowana jest w oparciu o umowy:
  • kwotowo-ekscedentowe,
  • proporcjonalne, z częściowym lub całkowitym transferem ryzyka,
  • umowy reasekuracji katastroficznej oraz nadwyżki szkody.

W przypadku nowych produktów i ryzyk PKO Życie oraz PKO TU dokonują wyboru reasekuratora, zakresu ochrony, warunków reasekuracji, ewentualnie dokonuje zmiany zawartych umów reasekuracji oraz zawierania nowych umów reasekuracji w stosunku do nowo wprowadzonych do oferty lub dla modyfikowanych produktów ubezpieczeniowych i nowych ryzyk.

Pomiar ryzyka ubezpieczeniowego w spółkach ubezpieczeniowych realizowany jest w ramach analizy rezygnacji z umów, analizy szkodowości, analizy wielkości aktywów na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych (APR) oraz corocznej analizy scenariuszy szokowych – testów stresu w ramach procesu własnej oceny ryzyka i wypłacalności. PKO Życie i PKO TU wdrożyły wymogi wynikające z nowego systemu Wypłacalność II i kalkulują współczynniki kapitałowe zgodnie z nowym reżimem począwszy od 1 stycznia 2016 r, utrzymując poziom środków własnych.
MonitorowaniePKO Życie oraz PKO TU w ramach monitorowania ryzyk wdrożyły szereg mechanizmów takich jak: ustanowienie i kontrola limitów, zapewnienie funkcjonowania właściwych procesów oraz dbanie o adekwatność produktów i programów reasekuracyjnych.
raportowanieW PKO Życie i PKO TU raportowanie ryzyka ubezpieczeniowego realizowane jest w postaci cyklicznych raportów dla Zarządu oraz dla Komitetu Zarządzania Ryzykami oraz Komitetu Ryzyka przy Radzie Nadzorczej.

Aktywa na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych (APR) kształtowały się na wystarczającym poziomie (powyżej 100%), jak również miały odpowiednią strukturę. Wysokość wskaźnika łącznego na pokrycie rezerw na koniec 2017 roku wyniosła dla PKO Życie 106% oraz dla PKO TU 132%.

Zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej

DefinicjaRyzyko nadmiernej dźwigni finansowej to ryzyko wynikające z podatności na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących plany biznesowe, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny pozostałych aktywów.
Cel zarządzaniaCelem zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni jest zapewnienie właściwej relacji pomiędzy wielkością kapitału podstawowego (Tier 1) i sumą aktywów bilansowych oraz udzielonych zobowiązań pozabilansowych Grupy Kapitałowej.
Identyfikacja, ocena i PomiarIdentyfikacja ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej polega na rozpoznaniu aktualnych i potencjalnych źródeł i czynników ryzyka oraz na określeniu ich potencjalnego wpływu na działalność Banku i Grupy Kapitałowej.

Dla celów pomiaru ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej, kalkuluje się wskaźnik dźwigni jako miarę kapitału Tier 1 podzieloną przez miarę ekspozycji całkowitej i wyraża wskaźnik jako wartość procentową. Grupa Kapitałowa oblicza wskaźnik dźwigni na datę sprawozdawczą. Wskaźnik dźwigni na datę 31 grudnia 2017 rok jest kalkulowany zarówno w odniesieniu do kapitału Tier 1, jak i według definicji przejściowej kapitału Tier 1.

W ocenie poziomu ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej wykorzystuje się także wskaźnik niedopasowania między aktywami i zobowiązaniami.
Monitorowanie i Prognozowanie

Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej monitoruje się z częstotliwością kwartalną, w ramach której weryfikuje się:

  • bieżącą wysokość wskaźnika dźwigni poprzez porównanie do strategicznego limitu tolerancji i wartości progowej,
  • odchylenie poziomu wskaźnika dźwigni od jego wartości prognozowanej. 


Prognoza wskaźnika dźwigni przygotowywana jest raz na kwartał. Poziom ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej określa się jako poziom niski – gdy wartość wskaźnika dźwigni jest równa lub wyższa niż wartość progowa, poziom podwyższony – gdy wartość wskaźnika dźwigni jest poniżej wartości progowej i jest równa lub wyższa niż strategiczny limit tolerancji, poziom wysoki – gdy wartość wskaźnika dźwigni jest poniżej strategicznego limitu tolerancji.

KontrolaCelem kontroli ryzyka nadmiernej dźwigni jest dążenie do utrzymania poziomu ryzyka nadmiernej dźwigni Banku na akceptowalnym poziomie. Dla utrzymania ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej na akceptowalnym poziomie ustala się strategiczny limit tolerancji i wartość progową dla wskaźnika dźwigni.
RaportowanieRaportowanie realizowane jest w okresach kwartalnych. Raportowanie ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej obejmuje aktualną i prognozowaną wartość wskaźnika dźwigni odniesione do strategicznego limitu tolerancji i wartości progowej. Informacje o poziomie ryzyka nadziemnej dźwigni finansowej prezentuje się w raporcie „Adekwatność kapitałowa w PKO Banku Polskim SA”. Odbiorcami raportów o poziomie ryzyka nadmiernej dźwigni są KZAP, KR, Zarząd, Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rada Nadzorcza.
Działania ZarządczeW wyniku wystąpienia wysokiego lub podwyższonego poziomu ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej przygotowuje się propozycje działań zarządczych z uwzględnieniem bieżącej sytuacji makroekonomicznej oraz kosztów związanych z proponowanymi działaniami. Określa się wpływ rekomendowanych działań zarządczych na poziom ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej.

W ramach aktualizacji kwartalnych prognoz finansowych oraz tworzenia planu finansowego uwzględnia się działania zarządcze zmierzające do ograniczenia poziomu ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej, by nie przekraczał wartości progowych i strategicznych limitów tolerancji.