Aktywa i zobowiązania finansowe, które w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

Grupa Kapitałowa jest w posiadaniu instrumentów finansowych, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej.

Dla wielu instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny. Do wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych zastosowano model oparty na oszacowaniach wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp dyskontowych.

Wszystkie wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia. Poniżej przedstawiono podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania wartości godziwych instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej.

W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, ze względu na brak oczekiwanych istotnych różnic pomiędzy wartością bilansową a godziwą wynikających z charakterystyki tych grup (np. krótkoterminowy charakter, wysoka korelacja z parametrami rynkowymi, unikalność instrumentu) przyjęto, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu zgodna z wartością godziwą. Dotyczy to następujących grup instrumentów finansowych:

  • kredyty i pożyczki udzielone klientom: część portfela kredytów mieszkaniowych („stary” portfel kredytów mieszkaniowych), kredyty z brakiem określonego harmonogramu spłaty, kredyty wymagalne na moment wyceny,
  • zobowiązania wobec klientów: zobowiązania bez określonego harmonogramu spłaty, inne specyficzne produkty, dla których nie można mówić o istnieniu rynku,
  • depozyty i lokaty międzybankowe o terminie zapadalności do 7 dni lub o zmiennym oprocentowaniu,
  • kredyty lub pożyczki udzielone i zaciągnięte na rynku międzybankowym o zmiennym oprocentowaniu (zmiana oprocentowania maksymalnie co 3 miesiące),
  • kasa i środki w Banku Centralnym oraz zobowiązania wobec Banku Centralnego,
  • inne aktywa i zobowiązania finansowe.

W odniesieniu do kredytów i pożyczek udzielonych klientom bez rozpoznanej utraty wartości zastosowano model oparty o szacowania wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniający wysokość marży na ryzyko kredytowe oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Bieżący poziom marż został wyznaczony dla transakcji zawartych w ostatnim kwartale zakończonym dniem bilansowym na instrumentach o podobnym ryzyku kredytowym. W przypadku kredytów walutowych zastosowano bieżącą marżę dla kredytów w PLN skorygowaną o koszt pozyskania waluty w transakcjach basis-swap. Wycena nie uwzględnia ryzyka skutków potencjalnych propozycji rozwiązań systemowych, które mogłyby skutkować poniesieniem przez Grupę Kapitałową strat na portfelu kredytów hipotecznych w CHF. Dla kredytów z rozpoznaną utratą wartości przyjmuje się, że wartość godziwa jest równa wartości bilansowej.

Wartość godziwą depozytów oraz innych zobowiązań wobec klientów innych niż banki o ustalonym terminie wymagalności oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla poszczególnych produktów depozytowych. Wartość godziwa obliczana jest dla każdego depozytu oraz zobowiązania, następnie wartości godziwe dla całego portfela depozytowego grupowane są według rodzaju produktu oraz segmentu klienta. Dla depozytów płatnych na żądanie przyjmuje się, że wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

Wartość godziwą długu podporządkowanego Grupy Kapitałowej oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych w oparciu o krzywą rentowności.

Wartość godziwą zobowiązania z tytułu emisji papierów dłużnych wyemitowanych przez PKO Bank Polski SA oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego.

Wartość godziwą zobowiązania z tytułu emisji papierów dłużnych wyemitowanych przez PKO Finance AB oszacowano na podstawie kwotowań Bloomberg.

Wartość godziwą lokat i depozytów międzybankowych oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego.

Należności z tytułu leasingu finansowego oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu wewnętrznej stopy zwrotu dla transakcji leasingowych tego samego rodzaju zawieranych przez Grupę Kapitałową w okresie bezpośrednio poprzedzającym dzień kończący okres sprawozdawczy.

 poziom hierarchii wartości godziwejmetoda wyceny31.12.2017
   wartość bilansowawartość godziwa
Kasa, środki w Banku Centralnymndwartość wymaganej zapłaty17 81017 810
Należności od banków2zdyskontowane przepływy pieniężne5 2335 233
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)  205 629203 256
kredyty mieszkaniowe3zdyskontowane przepływy pieniężne106 191101 998
kredyty gospodarcze3zdyskontowane przepływy pieniężne56 79256 761
kredyty konsumpcyjne3zdyskontowane przepływy pieniężne24 59026 407
dłużne papiery wartościowe (korporacyjne)3zdyskontowane przepływy pieniężne1 8551 855
dłużne papiery wartościowe (komunalne)3zdyskontowane przepływy pieniężne2 5132 513
transakcje z przyrzeczeniem odkupu2zdyskontowane przepływy pieniężne902902
należności z tytułu leasingu finansowego3zdyskontowane przepływy pieniężne12 78612 820
Inwestycyjne papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności1kwotowania rynkowe1 8121 816
Inne aktywa finansowe3wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości2 3772 377
Zobowiązania wobec Banku Centralnego2wartość wymaganej zapłaty66
Zobowiązania wobec innych banków2zdyskontowane przepływy pieniężne4 5584 558
Zobowiązania wobec klientów  218 800218 735
wobec podmiotów gospodarczych3zdyskontowane przepływy pieniężne56 23056 229
wobec jednostek budżetowych3zdyskontowane przepływy pieniężne11 40911 409
wobec ludności3zdyskontowane przepływy pieniężne151 161151 097
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych1, 2kwotowania rynkowe/ zdyskontowane przepływy pieniężne23 93224 226
Zobowiązania podporządkowane2zdyskontowane przepływy pieniężne1 7201 720
Inne zobowiązania finansowe3wartość wymaganej zapłaty4 1294 129

 poziom hierarchii wartości godziwejmetoda wyceny31.12.2016
   wartość bilansowawartość godziwa
Kasa, środki w Banku Centralnymndwartość wymaganej zapłaty13 32513 325
Należności od banków2zdyskontowane przepływy pieniężne5 3455 344
Kredyty i pożyczki udzielone klientom  200 606199 125
kredyty mieszkaniowe3zdyskontowane przepływy pieniężne106 121102 351
kredyty gospodarcze3zdyskontowane przepływy pieniężne52 91553 731
kredyty konsumpcyjne3zdyskontowane przepływy pieniężne23 22224 701
dłużne papiery wartościowe (korporacyjne)3zdyskontowane przepływy pieniężne2 2832 210
dłużne papiery wartościowe (komunalne)3zdyskontowane przepływy pieniężne2 5872 587
transakcje z przyrzeczeniem odkupu2zdyskontowane przepływy pieniężne1 3391 339
należności z tytułu leasingu finansowego3zdyskontowane przepływy pieniężne12 13912 206
Inwestycyjne papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności1kwotowania rynkowe466466
Inne aktywa finansowe3wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości2 2472 247
Zobowiązania wobec Banku Centralnego2wartość wymaganej zapłaty44
Zobowiązania wobec innych banków2zdyskontowane przepływy pieniężne19 20819 211
Zobowiązania wobec klientów  205 066205 005
wobec podmiotów gospodarczych3zdyskontowane przepływy pieniężne48 65748 650
wobec jednostek budżetowych3zdyskontowane przepływy pieniężne8 4098 409
wobec ludności3zdyskontowane przepływy pieniężne148 000147 946
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych1, 2kwotowania rynkowe/ zdyskontowane przepływy pieniężne14 49314 752
Zobowiązania podporządkowane2zdyskontowane przepływy pieniężne2 5392 526
Inne zobowiązania finansowe3wartość wymaganej zapłaty3 0583 058